Fréttir og framhaldsskólinn

Ég spyr mig stundum hversvegna íslenskir fjölmiðlar eiga jafn erfitt og raun ber vitni með að fjalla um íslenska framhaldsskólakerfið?
RÚV setti þrjú fréttainnslög í Tíu fréttir í nýliðinni viku (23.-27.3.2015).
Það fyrsta (23/3) var um Kvennaskólann, nýtt námskerfi þar (sem tekið var upp strax í kjölfar laganna frá 2008) og rætt við nemendur og skólameistara um málið. Ég var frekar hrifinn enda finnst mér Ingibjörg Guðmundsdóttir hafa sýnt staðfestu og framsýni í þessu máli öllu.
Önnur fréttin eða innslagið var daginn eftir og hófst á viðtali við Laufeyju Maríu Jóhannsdóttur sem var flott og svo var talað við tvo nemendur í MR og rektor sama skóla.
Þriðja fréttin bar með sér viðtal við formann félags skólameistara og skólameistara Iðnskólans í Hafnarfirði sem lýstu ágætlega fjármálavanda framhaldsskólanna.

Og er þetta ekki fínt?

Kvennó, sá ágæti skóli sem mér er kær, er einn af sex bekkjarskólum hér á landi og einn fjögurra sem starfa nú þegar í nýju kerfi. MR er annar af sömu sex bekkjarskólum.
Framhaldsskólarnir eru 30 og hinir 24 eru allir starfandi eftir áfangakerfi. Hefði nú ekki verið ráð að fjalla um dæmigerðan framhaldsskóla frekar en jaðardæmi?
Þá var sorglegt að heyra nemendur MR tjá sig um hluti sem þeir greinilega höfðu ekki vitneskju um og fréttamaðurinn ekki heldur.
Annar ræddi um skömm þess að hann hafi ekki fengið kynningu á nýja kerfinu. Vissulega má færa það til sanns vegar. Í vetur hafa framhaldsskólar verið að kynna nýtt kerfi fyrir nemendum i 10. bekk, sem eru þeir sem munu fara í gegnum þetta nýja kerfi. Sjónvarpið kannaði ekki hvort sá hópur hefði fengið kynningu.
Hinn ræddi og það réttilega, að fá að fara fyrr upp úr grunnskóla en eftir tíunda bekk og sagði það ekki hægt. Svarið er rangt. Það er hægt, rétturinn er bundinn í lög um grunnskóla frá 2008. Í Hafnarfirði hafa framhaldsskólar bæjarins, ásamt grunnskólum, þróað kerfi sem auðveldar þennan flutning en það kerfi er kallað Bæjarbrúin. Hugsunin er sú að bæði sé verið að þjóna þeim sem hlaupa hratt og líka hinum sem hægar fara.
Í þriðja þættinum fannst mér sérkennilegt að talað væri við tvo, annars mjög frambærilega og flotta menn, sem báðir starfa í skólum þar sem stúdentsprófið er ekki ráðandi og um m.a. vandamál sem ekki koma upp í venjulegu bóknámi.
Sem sé – er þetta ekki bara allt í lagi?
Því miður vantar allt um fjölbrautakerfið, sveigjanleika þess og möguleika, samstarf skólastiga og fleira sem tína má til. Og í ljósi þess að 80% íslenskra framhaldsskóla falla undir þetta hugtak þá vaknar spurningin hvort það upplegg sem RÚV beitti sé rétt aðferð til að skýra út um hvað framhaldsskólinn snýst?

Annað erfiðleikasvæði

Innan fárra vikna munu birtast fréttir um það hvaða skólar eru vinsælastir. Hún verður jafn villandi og þessar þrjár sem ég hef rakið hér að ofan. Þar verða MR, Versló, MH og líklega Kvennó taldir vinsælastir. Það verður byggt á fyrsta vali nýnema nú í vor. Þessi frétt er nánast copy-paste frá ári til árs.
Hún mun byggja á tölum sem verða svipaðar þeim sem eru í þessu grafi:

Þetta er fyrsta val nýnema á vorönn 2014. Þeir eru um 4000. Eru þeir dómbærastir á gæði framhaldskóla eða fara þeir eftir fréttum o.s.frv.?

En það eru fleiri sem sækja um í framhaldsskóla á vorin. Ef þeir eru með þá lítur grafið svona út:

Neðst er dökkblátt sem er fyrsta val nýnema, næst er ljósblátt sem er annað val. Rautt eru aðrir nemendur undir 18 ára aldri og grænt eru nemendur eldri en 18 ára sem sækja um að vori til að fara í skóla að hausti.
Nú eru það Tækniskólinn, MK, FÁ og fleiri sem eru mun vinsælli. Þetta eru eingöngu þeir sem sækja um skólavist á haustönn og sækja þá um í mars til júní. Ef við bætum þeim sem sækja um skólavist á vorönn í málið þá bætast við álíka margir og nýnemarnir. Þannig að tölfræðin byggir á um þriðjungi innritunarhópsins. Þetta rímar við það sem að ofan er sagt umþað hvernig skólakerfið er miðað út frá skólum sem eru minnihluti íslenskra framhaldsskóla.
En, sem sé, fréttin um vinsælustu skólana verður byggð á nýnemunum einvörðungu. Og verður því villandi og röng.
Það er margt fleira sem benda má á í svona umræðu. Ég læt staðar numið en spyr mig hvort það sé fjölmiðlum gersamlega ofviða að fjalla um framhaldsskóla?