Ég er stundum að velta fyrir mér því hvernig nýjungar hitta
okkur fyrir, þegar þær eru mjög umfangsmiklar og áhrifaríkar.
Til dæmis prentlistin. Hún gjörbreytti meðal annars
(merkilegt nokk) kaffihúsa/öldurhúsamenningu Evrópu. Það gerðist líka (eins og
hafði gerst með skrifuð handrit) að menn prentuðu eitthvað sem var
þjóðfélagslega stórhættulegt. S.s. eins og um rétt kvenna til menntunar. Það var
komið á ritskoðun og reynt að banna útgáfu tiltekinna rithöfunda, Þeir fóru þá
bara til annarra landa. Eða banna efasemdir um guðlegt einræði.
Þær eru náttúrulega
nokkrar þessar byltingar.
Eimreiðin og gufuvélin, sem breyttu samgöngum og
framleiðsluháttum. Fólk flyktist úr sveitum í bæi til að vinna við þessi ósköp.
Sveitirnar tæmdust og landbúnaður fór endanlega úr sjálfsþurft í fjöldaframleiðslu
líka. Menningin stóð á heljarþröm og það brast á með óraunverulegri sveitarómantík sem enn eimir af hér á landi.
Svo ferðaðist fólk sem aldrei fyrr í lestarvögnunum og
kynntist fólki í öðrum sveitarfélögum!
Eigum við að nefna kvikmyndir, útvarp, prentuð dagblöð, valsana,
jassinn, rokkið,...
Þegar ég var að fara í gagnfræðaskóla (á síðustu öld en eftir
hana miðja) steðjuðu að okkur miklar hættur, eins og Bítlarnir, Rollingarnir,
Yes og Jethro Tull. Stórhættulegt fólk með miklar ranghugmyndir, Buffalo
Springfield sem hvatti fólk út á götur að mótmæla og svo framvegis.
Ég hef oft sagt söguna af barnakennaranum sem varaði nemendur
sína við Bítlunum. Við gætum orðið kynvillingar og eiturlyfjaneytendur.
Ég heyrði þetta sagt!
Var þar.
Man líka þegar sjónvarpið var borið inn á æskuheimili mitt,
fyrir daga RÚV (50) (hate to admit it). Og mamma leyfði mér að horfa á
grásvartar bíómyndir með þessum goðsögum kvikmyndaheimsins í útsendingu
Kanasjónvarpsins.
Þá heyrði maður talað um sjónvarpssýki sem hrjáði sérlega
börn sem horfðu of mikið á sjónvarp. Sko, eftir að Kanasjónvarpinu var lokað þá
gat maður horft á sjónvarp fjóra daga í viku, tvo tíma í senn.
Á sama tíma var mér harðbannað að nota kúlupenna í skólanum. Líklega
verkfæri Djöfsa.
Sama gilti um sítt hár, útvíðar gallabuxur, herraskó með háum
(5+sm) hælum.
Allt svona verkar öfugt á mig. Ég hlustaði á Bítlana, varð mér
út um kúlupenna, lét hárið vaxa og keypti mér hælaháa karlmannsskó. Lá yfir
Kanasjónvarpinu þegar það var hægt. Og leiddist Ríkissjónvarpið nema þegar Óli
Gaukur eða Savanna tríóið eða viðlíka snillingar fengu að gera sjónvarpsþætti.
Mér dettur þetta si svona í hug.
Nú er ég ekki að verja eitt eða annað. Mér finnst bara að
menn þurfi að sætta sig við það stundum að við stöðvum ekki mjög útbreidda
þróun. Við gætum unnið með fyrirbærið og rétt eins og í umferðinni, sett
reglur, siðaviðmið og komið tækinu á viðurkenndan stað.
Ekki láta eins og Xerxes fyrsti Persakeisari sem reyndi að
leggja hafið í járn því það var svo mikill öldugangur.
Einhvern tíma var mér sagt að máltækið if you can‘t beat
them, join them, - endi á setningunni: Then beat them.
Enn betra er þessi setning: Every cloud has a silver lining –
and every silver lining has a cloud.
Þá er bara að minnast lagsins sem Bítillinn George Harriosn
samdi og gaf út eftir að Bítlarninr hættu.
Það heitir All things must pass...
Engin ummæli:
Skrifa ummæli