Bestur í hverju?

Frjáls verslun er búin að birt'ann.
Best of framhaldsskóli.
Eins og visir.is segir ,,Matið er byggt á árangri skólanna í 17 flokkum, til dæmis menntun kennara, aðsókn í skólann, árangri í raungreina- og tungumálakeppnum, Gettu betur og ræðukeppni framhaldsskólanna svo eitthvað sé nefnt. Skólarnir fá svo stig á bilinu núll til hundrað í hverjum flokki, og þannig fæst mat á stöðu skólanna innbyrðis."
Og þessir 17 flokkar?
Menntun kennara (á kvarða 9 aukastafa) og réttindahlutfall.
Aðsókn.
Árangur í keppni í stærðfræði, eðlisfræði og efnafræði. (þrír flokkar)
Árangur í keppni í þýsku.
Árangur í keppni í frönsku.
Árangur í keppni í ensku.
Árangur í keppni í  Gettu betur.
Árangur í keppni í Morfís.
Árangur í íþróttavakningu framhaldsskólanna 2010.
Árangur í keppni í Söngkeppni framhaldsskólanna.
Árangur í keppni í forritun.
Árangur í keppni í tækniþraut.
Árangur í keppni í rafvirkjun, húsasmíði og málmsuðu (þrír flokkar).
Eins og sjá má allt verulega mikilvægir kvarðar sem endurspegla gæði skóla. Lokaröðun (segir FV) var svo borin saman við aðsókn, aldur (hvers veit ég ekki) , menntun kennara og stærð skólanna. Mest fylgni var við aðsókn, þ.e. skólinn sem flestir vilja fara í er mjög líklega góður. Eins gott að þetta var unnið af sérfræðingi. Aðsókn tengist alla vega alveg örugglega ekki vel heppnaðri markaðssetningu!En hvað með framhaldsskólamót kennara í golfi eða íþróttamót framhaldsskóla haldin á vegum sérsambanda s.s. í knattspyrnu? Svo er framhaldsskólamót í hestaíþróttum? Er það eitthvað minna merkilegt? Fegurðarsamkeppnir?Vitaskuld þarf ekki að skoða brottfall úr skólunum, virðisauka, árangur þeirra í háskóla, árangur í rekstri, starfsánægju, þjónustu, starfsbrautir, samsetningu nemenda, íþróttaaðstöðu, bílastæðapláss, bókasafn, tölvuaðgengi, kennsluaðstöðu, kórastarf, skólasókn, eða svoddan nok.  Það er líklegt að árangur í söngkeppnninni hafi meira að segja um gæði skólastarfs en t.d. hversu margbrotinn nemendahópurinn er. Það er t.d. alveg klárt að það er miklu betra starf sem fer fram í skóla þar sem allir innritaður voru með mjög háa einkunn en þeim sem taka við öllum og reyna að sinna þeim. Klárt mál.Það er líka ljóst að Morfís er verulegur mælikvarði á  kennslu! Svo er skandall að Mentaskólinn á Tröllaskaga sé ekki ofar. Ég meina - hann hefur starfað í næstum því heilt skólaár!
Að alvöru málsins. Umfjöllun fjölmiðla einkennist af  vanþekkingu á tölfræði, rannsóknum og siðfræði. Kannski líka fljótfærni og tímaskorti.
Höfundur greinarinnar í FV setur svo marga fyrirvara við texta sinn að þegar þeir hafa verið metnir er greinin varla annað en tímasóun. ,,Að sama skapi er það umdeilanlegt að hve miklu leyti góður árangur..sé skólunum sjálfum að þakka...fékk hann einfaldlega bestu nemendurna til að byrja með?"
Svo les maður greinar um hvern flokk. Í kafla um menntun er t.d. sagt að kennarapróf sé ekki talið með eða tvöfaldur Master/BA, sem setur þær tölur í vafa. Auk þess eru iðnmeistarapróf ekki talin, - enda ekki jafnlöng og doktorsnám...
Um aðsókn kemur fram að einungis er reiknað út frá nemendum í 10. bekk. Borgó var með um 800 umsóknir frá eldri og Tækniskólinn tæplega 1400. Um erlendar tungumálakeppnir segir höfundur: ,,Það hvort árangur örfárra nemenda...sé góður mælikvarði..."
Og þannig fer ef maður les textann þá sést að fyrirsögnin NN bestur er innistæðulítil, enda auðvelt að skjóta mælikvarðana í kaf. (Höfundur gerir það sjálfur). Þetta er bara hlægilegt því miður.
Og það er rangt að t.d. á Norðurlöndunum og í Bretlandi séu töflur af þessu tagi byggðar á svona þáttum og samt eru þær umdeildar. Sjá hér og hér og hér auk þess sem Bretar eiga sitt Ofsted (Ársskýrsla) og þar dytti þeim ekki í hug að setja einkaskóla með ríkisreknum, elítuskóla með alvöruskóla eða verknámsskóla með bóknámsskóla.
Þetta er svona eins og að bera saman risaþotu og fýl. - eða fíl?
(Sjá Frjáls verslun, 3. tbl. 2011 bls 34-47)(Sjá líka hér)